Tevekkül, insanın kendi üzerine düşen çabayı gösterdikten sonra sonucu Allah’a bırakmasıdır. Kader ise, her şeyin Allah’ın bilgisi ve takdiri dahilinde gerçekleştiğine olan inançtır. Müslüman, hem çalışmalı hem de Allah’a güvenmelidir. Tevekkül, sadece eli kolu bağlı beklemek değil, çalışıp gayret ettikten sonra Allah’a teslim olmaktır.
Kur’an-ı Kerîm’de Tevekkül ve Kader ile İlgili Ayetler
📖 “Allah’a tevekkül edin. Eğer gerçekten iman etmiş kimselerseniz.” (Maide Suresi, 23)
📖 “Kim Allah’a tevekkül ederse, O ona yeter…” (Talak Suresi, 3)
📖 “De ki: Allah’ın bizim için yazdığından başkası asla bize ulaşmaz. O, bizim Mevlamızdır. Müminler yalnızca Allah’a tevekkül etsinler.” (Tevbe Suresi, 51)
Bu ayetler, insanın Allah’a teslim olup güvenmesi gerektiğini ve O’ndan gelen her şeyi bir hikmet üzere kabul etmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Peygamber Efendimiz (SAV) ve Tevekkül
🕌 “Siz Allah’a hakkıyla tevekkül etseydiniz, O sizi tıpkı kuşları rızıklandırdığı gibi rızıklandırırdı. Kuşlar sabah aç gider, akşam tok dönerler.” (Tirmizî, Zühd 33)
🕌 “Güçlü mümin, Allah katında zayıf müminden daha hayırlı ve daha sevimlidir. Ancak her birinde hayır vardır. Sana fayda verecek şeylere talip ol, Allah’tan yardım dile ve asla acizlik gösterme. Başına bir musibet gelirse, ‘Eğer şöyle yapsaydım, şöyle olurdu’ deme! Bilakis, ‘Bu Allah’ın takdiridir, O dilediğini yapar’ de. Çünkü ‘keşke’ kelimesi şeytanın kapısını açar.” (Müslim, Kader 34)
Bu hadisler, tevekkülün tembellik değil, aksine çalıştıktan sonra Allah’a güvenmek olduğunu göstermektedir.
İslam Alimlerinin Tevekkül ve Kader ile İlgili Özlü Sözleri
📌 “Tevekkül, sebeplere sarılıp, sonucu Allah’a bırakmaktır.” (İmam Gazali)
📌 “Tevekkül, kalbin Allah’a tam teslimiyetidir.” (Abdulkadir Geylani)
📌 “Kaderi anlamak, onu kabul etmekle başlar; tevekkül etmek, onu sevmekle olur.”
📌 “Allah’a güvenen kişi, hiçbir zaman hüsrana uğramaz.”
📌 “Allah kulunu asla terk etmez; insan sadece Allah’ın rahmetini fark edemediğinde zorluk içinde olduğunu sanar.”
Bu yazımızda, tevekkülün ve kader anlayışının insanın hayatındaki önemi, İslam’daki yeri ve müminin Allah’a olan güvenini nasıl pekiştirdiği üzerine ayetler, hadis-i şerifler ve İslam büyüklerinin hikmetli sözleri yer alacaktır. Allah bizlere, her durumda O’na güvenmeyi ve teslim olmayı nasip etsin…
“Bir nefse takdir edilmiş şey mutlaka olur!” (Kütüb-i Sie)
“Tasdik etmek demek, kalbin şüphesiz inanmasıdır. Bilmek,
anlamak demek değildir”. İmam-ı Rabbani (ra)
“Kul, hayır ve şerriyle, tatlı ve acısıyla kadere inanmadıkça
imanın halavetini bulamaz.” İ. Alimlerinden
“Tevekkül, insanoğlunun nasibinde Hakka itimat etmesidir.”
Ahmed b. Hanbel (ra)
“Tevekkülde bir makamı olmayan, noksan bir insandır.”
Ebu Abdullah El- Kureşi (ra)
“Tevekkül, kalbinin ve nefsinin meyleiği her şeyden uzaklaşmaktır.
Mimşad Ed Dineveri (ra)“Tevekkül; başlangıç olup, müminlerin sıfatıdır. Teslim. Ortadadır,
havasın (seçilmişlerin) sıfatıdır. Tefviz ise sondur. Bu
da havasul havasın (seçilmişlerin seçilmişlerinin) sıfatıdır. “Sebeplere
yapışmalı, fakat bu durum, o sebeplerin ve her şeyin
yaratıcısı olan Allah Teâlâ’ya itimat ve tevekkül etmeye mâni
olmamalıdır.” Abdullah b. Muhammed Mürteiş (ra)
“Ey kul.! Sana va’d olunan güneş batıdan doğuncaya kadar
gecikse, hiç şüphe ve tereddüt etme.! Çünkü bu tereddüt, aklını
bozar, karıştırır ve kalbini bulandırır, karartır.” İbn-i Ataullah
İskender’i (ra)
“Allah Teâlâ’nın, kendisine kâfi olduğunu bilmeyen kimseyi
Allah Teâlâ mahluklara muhtaç eder.” Ali Müzeyyen (ra)
“Çalışıp ta tevekkül etmek, bir yere çekilip ibadet yapmaktan
hayırlıdır.” Abdullah b. Menazil (ra)
“Tevekkül sahibi kimse, her şeyden yüz çevirip, Allah
Teâlâ’ya dönen kimsedir.” Abdullah b. Menazil (ra)
“Tevekkül, Allah Teâlâ’dan başkasına güvenmemek ve Ondan
başkasından korkmamaktır. Fudayl b. Iyaz (ra)
“Tevekkül mertebelerinin evveli, kulun Allah Teâlâ’ya teslimiyeti,
ölünün yıkayıcıya teslimiyeti gibi olmasıdır. Abdullah
b. Sehl-i Tusteri (ra)
“Tevekkül; Allah Teâlâ’nın katında olana güvenip, insanların
elindekine güvenmemek.” Seyyid Şerif Cürcani (ra)
“Tevekkül etmek, teslim olmak, sabretmek ve rıza göstermek
Allah Teâlâ’ya varan yolun esaslarıdır. İsmail Fakirullah (ra)
“Tevekkül, insanoğlunun nasibinde Hakk’a itimat etmesidir.
İmamı Ahmed b. Hanbel (ra)