İnsanoğlu, hayat yolculuğunda pek çok zorluk ve imtihanla karşılaşır. Ancak, bu dünya hayatının geçici olduğu ve her şeyin Allah’ın iradesiyle vuku bulduğu bilinci, mümini rahatlatır. Tevekkül, insanın kendi üzerine düşeni yaptıktan sonra sonucu Allah’a bırakmasıdır. Teslimiyet ise, Allah’ın her işinde bir hikmet olduğuna inanarak O’nun hükmüne gönülden razı olmaktır.
Kur’an-ı Kerim’de tevekkül, imanın bir gereği olarak birçok ayette vurgulanmıştır:
📖 “Kim Allah’a tevekkül ederse, O ona yeter…” (Talak Suresi, 3)
Bu ayet, müminin Allah’a güvenmesi gerektiğini, O’na dayanan bir kulun asla yalnız kalmayacağını açıkça ifade etmektedir.
Peygamber Efendimiz (SAV) de tevekkülün önemini şu şekilde ifade buyurmuştur:
🕌 “Eğer siz Allah’a hakkıyla tevekkül etseydiniz, O, sizi tıpkı kuşları rızıklandırdığı gibi rızıklandırırdı. Kuşlar sabahleyin aç çıkar, akşam tok dönerler.” (Tirmizî, Zühd 33)
Büyük mutasavvıflar ve İslam alimleri de tevekkül ve teslimiyetin kalbi huzura kavuşturan en önemli manevi sırlar olduğunu belirtmişlerdir. “Tevekkül, kalbin Allah’a tam bir güven ile yönelmesidir.” diyen İmam Gazali, bu kavramın sadece dil ile söylenen bir sözden ibaret olmadığını, bilakis kalbin Allah’a tam bir bağlılık içinde olması gerektiğini ifade etmiştir.
Bu yazımızda, tevekkülün anlamı, Allah’a güvenmenin fazileti, teslimiyetin hikmeti ve müminin hayatında tevekkülün yeri üzerine Kur’an ayetleri, Peygamber Efendimiz’in (SAV) hadis-i şerifleri ve büyük zatların özlü sözleri yer alacaktır. Allah’a güvenmenin huzurunu ve teslimiyetin saadetini hissetmek duasıyla…
“Allah’a tevekkül et. Allah vekil olarak yeter. (Ahzâb-3)
“Tevekkül, kalbinin ve nefsinin meylettiği her şeyden uzaklaşmaktır.”
Mimşad ed – Dineveri (ra)
“Tevekkül, sadece içinde bulunduğun günün geçim derdine
düşmek değil, yarınki geçim düşüncesini de kalpten silmektir.
Ebu Bekir Zekkak (ra).
“Allah Teâlâ’nın kendisine kâfi olduğunu bilmeyen kimseyi,
Allah Teâlâ mahlûklara muhtaç eder.” Ali Müzeyyen (ra)
“Sebeplere yapışmalı, fakat bu durum, o sebeplerin ve her
şeyin yaratıcısı olan Allah Teâlâ’ya itimat ve tevekkül etmeye
mâni olmamalıdır.” Abdullah b. Muhammed Mürteiş (ra)
“Tevekkül, geçmişe üzülmemek ve geleceğe göz dikmemek
suretiyle bekleyiş bulanıklığından vakti arındırmaktır.” Feridüddin
Attar
“Çalışıp ta tevekkül etmek, bir yere çekilip ibadet yapmaktan
hayırlıdır.” Abdullah b. Menazil (ra)
“Tevekkül sahibi kimse, her şeyden yüz çevirip, Allah
Teâlâ’ya dönen kimsedir.” Abdullah b. Menazil (ra)
Senin derdin kalbe yüktür; tevekkül et, Allah büyüktür.
Mehmet Kırış
“Tevekkül mertebelerinin evveli, kulun Allah Teâlâ’ya teslimiyeti
ölünün, yıkayıcıya teslimiyeti gibi olmasıdır.” Sehl-i
Tusteri (ra)
“Tevekkül Allah Teâlâ’nın katında olana güvenip, insanların
elindekine güvenmemek.” Seyyid şerif Gürcani (ra)
Tevekkül, olan şey ile yetinmek, olmayan şeye razı olmaktır.
Gerçek mânâda tevekkül, Allah cc.’dan başkasından korkmamak,
O’ndan başkasına güvenmemektir. Fudayl b. İyaz
Ya Rab, hayır da şer de başıma ne gelirse, Boynum kıldan
incedir, çünkü ferman sendendir. Ünal Beşkese
Tevekkül, insanoğlunun nasibinde Hakka itimat etmesidir.
Ahmed b. Hanbel
Tevekkül, bir şeyin olması ile olmaması arasında fark gözetmemektir.
Cafer-i Huldi
“Tevekkül etmek, teslim olmak, sabretmek ve rıza göstermek,
Allah Teâlâ’ya varan yolun esaslarıdır.” İsmail Fakirulllah
“Kadere iman edeni “Keşke” sözü rahatsız eder. Biz nasibe
inanır ve elimizden geleni yaparız. Sonra tevekkül eder, teslim
olur, huzur buluruz. Nureddin Yıldız
Tevekkül ehli olunuz. Zamanı bekleyiniz. Gelecek olan hayır
ile gelsin. Allah’ a boyun eğiniz. İskender Pala
Ümitsiz hastalıkların, mukadder felaketlerin son bir ilacı
vardır: Tahammül ve tevekkül. Reşat Nuri Güntekin
İnsan, ne kadar acı olursa olsun, bir mecburiyeti kabul ettikten
sonra içine sükûn ve tevekkül geliyor. Reşat Nuri Güntekin
Zaman olur. Birgün kalırsan darda, Rab ‘be tevekkül et, O
sana yeter. Enver Özçağlayan
Allah’a inanıp kaderine razı olanların yardımcısı Allah’tır,
Mutsuz gönüller, bir gün elbet mutlu olacaktır. Ziya Paşa